Heroizm, obowiązek i szkoda moralna w kontekście etosu zawodów medycznych w pandemii COVID-19

https://doi.org/10.34768/dpia.2022.4.304

Autor

  • Marta Szabat Uniwersytet Jagielloński

Słowa kluczowe:

etyka, opieka zdrowotna, heroizm, działania supererogacyjne, obowiązek, obowiązki zawodowe

Abstrakt

Terminy, takie jak: bohaterstwo, czyny heroiczne czy supererogacyjne, obowiązek, etos zawodowy bądź szkoda moralna w odniesieniu do pracowników ochrony zdrowia wykonujących swoją pracę w pandemii COVID-19 w ciągu ostatnich dwóch lat, zostały poszerzone o nowe konteksty etyczne i prawne. Celem artykułu jest analiza wymienionych terminów i próba ustalenia natury zmian w nich zachodzących w oparciu o etos pracowników ochrony zdrowia (regulacje etyczne i prawne) oraz o raporty dotyczące problemów związanych z pandemią koronawirusa.

Biogram autora

Marta Szabat - Uniwersytet Jagielloński

Terminy, takie jak: bohaterstwo, czyny heroiczne czy supererogacyjne, obowiązek, etos zawodowy bądź szkoda moralna w odniesieniu do pracowników ochrony zdrowia wykonujących swoją pracę w pandemii COVID-19 w ciągu ostatnich dwóch lat, zostały poszerzone o nowe konteksty etyczne i prawne. Celem artykułu jest analiza wymienionych terminów i próba ustalenia natury zmian w nich zachodzących w oparciu o etos pracowników ochrony zdrowia (regulacje etyczne i prawne) oraz o raporty dotyczące problemów związanych z pandemią koronawirusa.

Bibliografia

Beauchamp T.L., Childress J.F., Zasady etyki medycznej, przeł. W. Jacórzyński, Warszawa 1996.

Bohaterowie pandemii – KPR – Krakowskie Pogotowie Ratunkowe.

Cox C.L., ‘Healthcare Heroes’: problems with media focus on heroism from healthcare workers during the COVID-19 pandemic, „Journal of Medical Ethics” 2020, nr 46.

Czerw A., Borkowska A., Praca zawodowa jako obszar realizowania misji społecznej, „Psychologia Społeczna” 2010, nr 54(15).

Dąbrowska I., Internetowy hejt wobec chorych oraz pracowników służby zdrowia w czasach pandemii wirusa SARS-CoV-2 w Polsce, „Media–Kultura–Komunikacja Społeczna” 2021, nr 17.

Farnsworth J.K., Drescher K.D., Evans W., Walser R.D., A functional approach to understanding and treating military-related moral injury, „Journal of Contextual Behavioral Science” 2017, nr 6.

Kosiedowski Ł., Schabowski T., Żmudka M., Heleniak G., Koczorowska J., Talma-Pogrzebska E., Bogucka A., Bereda-Łabędź K., Góźdź E., Czarkowska M., Raport RPO na temat pandemii. Doświadczenia i wnioski, red. P. Mierzejewski, Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, Warszawa 2021.

Litz B.T., Stein N., Delaney E., Lebovitz L., Nash W.P., Silva C., Maguen S., Moral injury and moral repair in war veterans: a preliminary model and intervention strategy, „Clinical Psychology Review” 2009, nr 29.

OECD, Health at a Glance, Paris 2021, https://doi.org/10.1787/ae3016b9-en.

Opieka okołoporodowa podczas pandemii COVID-19 w świetle doświadczeń kobiet i personelu medycznego. Raport, oprac. A. Doroszewska, red. I. Adamska, B. Baranowska, A. Doroszewska, J. Pietrusiewicz, M. Godlewska, D. Kuźnicka-Błaszkowska, A. Kwiatek-Kucharska, Fundacja Rodzić po Ludzku, Warszawa 2021.

Ostatni zgasi światło. Nastroje polskich lekarzy w postpandemicznej rzeczywistości, raport przygotowany pod kierownictwem B. Buchelt, we współpracy z I. Kowalska-Bobko, T. Masłyk oraz z Naczelną Izbą Lekarską, Małopolska Szkoła Administracji Publicznej, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Kraków 2021.

Pracownicy ochrony zdrowia w trakcie pandemii. Raport nr 21 z badania przeprowadzonego na Wydziale Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego podczas epidemii COVID-19 w 2020 r., Warszawa 2020.

Raport Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych. Pielęgniarka, położna zawody deficytowe w polskim systemie ochrony zdrowia, Warszawa 2022.

Ratownicy medyczni. Cisi bohaterowie pandemii – plus.gazetakrakowska.pl [dostęp: 11.07.2022]

Rekomendacje Ministerstwa Zdrowia i Głównego Inspektoratu Sanitarnego dotyczące organizacji odwiedzin pacjentów przebywających na oddziałach szpitalnych w okresie epidemii COVID-19 w związku z postępem realizacji Narodowego Programu Szczepień przeciw COVID-19, Warszawa 6 września 2021 r.

Williamson V., Murphy D., Greenberg N., COVID-19 and experiences of moral injury in frontline key worker, „Occupational Medicine” 2020, nr 70, nr 5.

Wytyczne przeciwepidemiczne – Koronawirus SARS-CoV-2 - Główny Inspektorat Sanitarny - Portal Gov.pl (www.gov.pl).

Aktualizacja wytycznych do stosowania przez pielęgniarki POZ w czasie epidemii wirusa SARS-CoV-2 - Ministerstwo Zdrowia - Portal Gov.pl (www.gov.pl).

Opublikowane

16-11-2023

Jak cytować

Szabat, M. (2023). Heroizm, obowiązek i szkoda moralna w kontekście etosu zawodów medycznych w pandemii COVID-19. Dyskurs Prawniczy I Administracyjny, (4), 105–123. https://doi.org/10.34768/dpia.2022.4.304

Numer

Dział

Artykuły