Problematyka dopuszczalności skargi kasacyjnej w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych rozpoznawanych w postępowaniu uproszczonym
Słowa kluczowe:
skarga kasacyjna, sprawa z zakresu ubezpieczeń społecznych, postępowanie uproszczone, nowelizacja k.p.c. z 4 lipca 2019 r., zasada równości, interes publicznyAbstrakt
Na mocy nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego z dnia 4 lipca 2019 r. ustawodawca dopuścił rozpoznawanie niektórych spraw z zakresu ubezpieczeń społecznych w postępowaniu uproszczonym. W konsekwencji, o ile sąd nie skorzysta z możliwości pominięcia przy rozpoznawaniu tych spraw z przepisów o postępowaniu uproszczonym, niedopuszczalne będzie – stosownie do treści przepisu art. 3982 § 2 pkt 3 k.p.c. – wniesienie skargi kasacyjnej w tych sprawach. Przedmiotem niniejszego artykułu jest ocena skutków tego rozwiązania, które, jak wykazano, jest nieprawidłowe co najmniej z trzech względów. Po pierwsze jest to sprzeczne z podstawowym celem skargi kasacyjnej, jakim jest realizacja interesu publicznego wyrażającego się w ujednolicaniu orzecznictwa. Po drugie rozwiązanie to pozostaje także w sprzeczności z celem wyodrębnienia postępowania w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych wyrażającym się w ochronie osoby wnoszącej odwołanie do sądu cywilnego. Po trzecie narusza ono konstytucyjną zasadę równości, albowiem dopuszczalność wniesienia skargi kasacyjnej w tej samej kategorii spraw uzależnia od decyzji sądu o rozpoznaniu lub nierozpoznaniu sprawy według przepisów o postępowaniu uproszczonym. W efekcie wyrażono postulat konieczności dopuszczenia wniesienia skargi kasacyjnej we wszystkich sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych na zasadach ogólnych zawartych w art. 3982 § 1 k.p.c. niezależnie od tego, czy sprawa taka została rozpoznana lub nie w postępowaniu uproszczonym.
Bibliografia
Antonów K., [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Postępowanie odrębne w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych. Komentarz, red. K. Antonów, A. Jabłoński, Warszawa 2014.
Bagińska L.,Skarga kasacyjna i nadzwyczajna w postępowaniu cywilnym. Komentarz praktyczny z orzecznictwem. Wzory pism procesowych i kazus, Warszawa 2020.
Banaszak B., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2012.
Cholewa-Klimek M., Postępowanie sądowe w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych, Warszawa 2010.
Cieślak S., Glosa do postanowienia z dnia 4 lutego 2000 r., II CZ 178/99, „Przegląd Sądowy” 2002, nr 1.
Complak K., [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. M. Haczkowska, Warszawa 2014.
Derlatka J., Świadek – ekspert na tle projektowanych przepisów o dowodach w postępowaniu uproszczonym, „Monitor Prawniczy” 2019, nr 7.
Domińczyk T., Formalne ograniczenia wnoszenia środków odwoławczych do Sądu Najwyższego w kontekście art. 3986 oraz art. 4248 k.p.c., Studia i analizy Sądu Najwyższego, t. II, Warszawa 2008.
Ereciński T.,Ograniczenia w dostępności do kasacji w sprawach cywilnych, [w:] Prace z prawa prywatnego. Księga pamiątkowa ku czci Sędziego Janusza Pietrzykowskiego, red. Z. Banaszczyk, Warszawa 2000.
Flaga-Gieruszyńska K., [w:] A. Zieliński, K. Flaga-Gieruszyńska, Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, Warszawa 2019.
Flejszar R., [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Koszty sądowe w sprawach cywilnych. Dochodzenie roszczeń w postępowaniu grupowym. Przepisy przejściowe. Komentarz do zmian, t. II, red. T. Zembrzuski, Warszawa 2020.
Góra-Błaszczykowska A., Środki zaskarżenia w postępowaniu cywilnym. Komentarz do art. 367-424(12) KPC, Warszawa 2020.
Góra-Błaszczakowska A., [w:] Kodeks postępowania cywilnego, t. IA, Komentarz. Art. 1-424(12), red. A. Góra-Błaszczykowska, Warszawa 2020.
Gudowski J., Pogląd na kasację, [w:] Proces cywilny. Nauka. Kodyfikacja. Praktyka. Księga jubileuszowa dedykowana profesorowi Feliksowi Zedlerowi, red. P. Grzegorczyk, K. Knoppek, M. Walasik, Warszawa 2012.
Jakimowicz W., Publiczne prawa podmiotowe, Warszawa 2002.
Klimas M., Postępowanie sądowe w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych, Warszawa 2013.
Kolasiński K., Rozpoznawanie spraw z zakresu ubezpieczeń społecznych, Warszawa 1989.
Komentarz do Prawa o ustroju sądów powszechnych i ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa, red. J. Gudowski, Warszawa 2002.
Manowska M., [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. II, Art. 478-1217, red. M. Manowska, Warszawa 2021.
Manowska M., Postępowania odrębne w procesie cywilnym, Warszawa 2010.
Marszałkowska-Krześ E., Gil I., Specyfika postępowania w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, [w:] Z zagadnień prawa pracy i prawa socjalnego. Księga jubileuszowa Profesora Herberta Szurgacza, red. Z. Kubot, T. Kuczyński, Warszawa 2011.
Miczek Z., Koszty sądowe w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 2006, nr 7.
Mróz-Szarmach D., Skarga kasacyjna a sprawy zakwalifikowane do postępowania uproszczonego, „Acta Iuridica Resoviensia” 2021, nr 1.
Olaś A., Postępowanie uproszczone po zmianach wprowadzonych na mocy ustawy z 4.7.2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw, [w:] Reforma czy kolejna nowelizacja? Uwagi na tle ustawy z 4.7.2019 r. zmieniającej KPC, red. P. Rylski, Warszawa 2020.
Osowy P., Powództwo o świadczenie, Warszawa 2006.
Piaskowska O.M., [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Postępowanie procesowe. Komentarz, red. O.M. Piaskowska, Warszawa 2020.
Pilich M., Zakaz oparcia skargi kasacyjnej na zarzutach dotyczących ustalenia faktów lub oceny dowodów (art. 3983 k.p.c.), „Przegląd Sądowy” 2008, nr 2.
Sadowski K., [w:] Skarga kasacyjna. Zażalenie do Sądu Najwyższego na podstawie art. 3941 § 11 KPC, red. D.E. Kotłowski, Warszawa 2016.
Sanetra W., O roli Sądu Najwyższego w zapewnianiu zgodności z prawem oraz jednolitości orzecznictwa sądowego, „Przegląd Sądowy” 2006, nr 9.
Sanetra W., Sąd Najwyższy w systemie wymiaru sprawiedliwości, „Przegląd Sądowy” 1999, nr 7-8.
Sarnecki P., Recenzja książki B. Szmulika Pozycja ustrojowa Sądu Najwyższego w Rzeczypospolitej
Polskiej, „Przegląd Sejmowy” 2010, nr 2.
Skibińska M., Pominięcie przepisów o postępowaniu uproszczonym a sprawniejsze rozwiązanie sporu – próba oceny możliwości zastosowania art. 5051 § 3 KPC, „Monitor Prawniczy” 2021, nr 14.
Skibińska M., Zakres przedmiotowy postępowania uproszczonego a sprawność postępowania w świetle znowelizowanego art. 5051 k.p.c., „Polski Proces Cywilny” 2021, nr 3.
Studzińska J., [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Koszty sądowe w sprawach cywilnych. Dochodzenie roszczeń w postępowaniu grupowym. Przepisy przejściowe. Komentarz do zmian, t. I, Warszawa 2020.
System Prawa Procesowego Cywilnego, t. III, cz. 2, Środki zaskarżenia, red. T. Ereciński, J. Gudowski,Warszawa 2013.
Szmulik B., Pozycja ustrojowa Sądu Najwyższego w Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2008.
Szymanek T., [w:] J. Brol, T. Szymanek, Postępowanie w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, Warszawa 1989.
Telenga P., [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz do wybranych przepisów nowelizacji 2019, red. A. Jakubecki, Gdańsk 2019, LEX 2019.
Tuleja P., [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. P. Tuleja, Warszawa 2019.
Wiśniewski T.,O swoistości postępowania kasacyjnego w sprawach cywilnych (zagadnienia wybrane), [w:] Proces cywilny. Nauka. Kodyfikacja. Praktyka. Księga jubileuszowa dedykowana profesorowi Feliksowi Zedlerowi, red. P. Grzegorczyk, K. Knoppek, M. Walasik, Warszawa 2012.
Wiśniewski T., Przebieg procesu cywilnego, Warszawa 2009.
Wiśniewski T., [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. II, Artykuły 367-50539, red. T. Wiśniewski, Warszawa 2021.
Zembrzuski T., Ewolucja charakteru skargi kasacyjnej w polskim postępowaniu cywilnym, [w:] Ewolucja polskiego postępowania cywilnego wobec przemian politycznych, społecznych i gospodarczych. Materiały konferencyjne Ogólnopolskiego Zjazdu Katedr Postępowania Cywilnego (Szczecin-Niechorze 28-30.9.2007 r.), red. H. Dolecki, K. Flaga-Gieruszyńska, Warszawa 2009.
Zembrzuski T., Skarga kasacyjna. Dostępność w postępowaniu cywilnym, Warszawa 2011.
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Prawa autorskie (c) 2022 Magdalena Skibińska
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
