Substytucja sądowej kontroli konstytucyjności norm w Polsce w latach 1921‑1982
DOI:
https://doi.org/10.61823/dpia.2023.4.483Słowa kluczowe:
konstytucja, trybunał konstytucyjny, sądownictwo konstytucjyjme, rada państwa, analiza prawno-instytucyjnonalna, Polska Rzeczpospolita LudowaAbstrakt
Artykuł poświęcony został próbie podkreślenia znaczenia oraz uzasadnienia potrzeby funkcjonowania Sądu Konstytucyjnego w Rzeczpospolitej Polskiej w drodze przedstawienia nieskuteczności mechanizmów ustrojowych mających stanowić jego substytucję w latach 1921‑1982. W opracowaniu przedstawiono kontekst historyczny i politologiczny wprowadzania narzędzi zastępczych, mających służyć kontroli konstytucyjności prawa, podstawy prawne ich funkcjonowania, oraz stanowiska przedstawicieli doktryny. Nakreślono również czynniki niedopuszczalności utworzenia Trybunału Konstytucyjnego w Polsce na przestrzeni kolejnych systemów ustrojowych XX wieku.
Bibliografia
Alberski R., Trybunał Konstytucyjny w polskich systemach politycznych, Wrocław 2010.
Jaworski W. L., Projekt Konstytucji, Kraków 1928.
Mączyński A., „Kilka refleksji na marginesie rocznicy”, [w:] „Księga XXV-lecia Trybunału Konstytucyjnego. Ewolucja funkcji i zadań Trybunału Konstytucyjnego – założenia a ich praktyczna realizacja”, praca zbiorowa pod red. K. Budziło, Warszawa 2010.
Bożyk S., Pozycja ustrojowa Rady Państwa w Konstytucji PRL z 22 lipca 1952 r., [w:] „Miscellanea Historico-Iuridica”, Tom VIII, Białystok 2009.
Król M., Zmiany i przekształcenia zwyczajowe konstytucji, [w:] „Rocznik Prawniczy Wileński” nr 5, Wilno 1931, s. 86, [za:] Z. Czeszejko-Sochacki, Trybunał Konstytucyjny PRL, Warszawa 1986.
Maroń G., Instytucja przysięgi prezydenta w polskim porządku prawnym, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2 (10), Toruń 2012.
Niczyporuk-Chudecka I., Zarys Ewolucji idei sądownictwa konstytucyjnego w Polskiej myśli prawnoustrojowej i prawie konstytucyjnym, [w:] „Studia Prawnoustrojowe” nr 39, Olsztyn 2018.
Pisuliński J., Koncepcje federacyjne w II Rzeczypospolitej, [w:] „Studia z dziejów Rosji i Europy Środkowo – Wschodniej” LVI (2), Rzeszów 2021.
Zahorski H., Zasada badania konstytucyjności ustaw przez sądownictwo konstytucyjne a Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 17 marca 1921, [w:] „Rocznik Prawniczy Wileński” nr 5, Wilno 1931.
Ustawa z dnia 17 marca 1921 r. – Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, (Dz.U. 1921 nr 44 poz. 267).
Ustawa Konstytucyjna z dnia 23 kwietnia 1935 r., (Dz.U. 1935 nr 30 poz. 227).
Ustawa konstytucyjna z dnia 4 lutego 1947 r. o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej, (Dz.U. 1947 nr 9 poz. 43).
Ustawa Konstytucyjna z dnia 19 lutego 1947 r. o ustroju i zakresie działania najwyższych organów Rzeczypospolitej Polskiej, (Dz.U. 1947 nr 18 poz. 71).
Konstytucja Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej uchwalona przez Sejm Ustawodawczy w dniu 22 lipca 1952 r., (Dz.U. 1952 nr 33 poz. 232).
Ustawa z dnia 10 lutego 1976 r. o zmianie Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, (Dz.U. 1976 nr 5 poz. 29.).
Ustawa z dnia 20 lipca 1950 r. o Prokuraturze Rzeczypospolitej Polskiej, (Dz.U. 1950 nr 38 poz. 346).
Uchwała Rady Państwa z dnia 14 lipca 1979 r. w sprawie czuwania nad zgodnością prawa z Konstytucją oraz ustalenia powszechnie obowiązującej wykładni ustaw (M.P. 1979 nr 19 poz. 113).
Sprawozdanie stenograficzne z 2. posiedzenia Sejmu PRL VI kadencji z dnia 28 marca 1972 roku, łam. 82.
Kazalska O., Funkcja sygnalizacyjna Trybunału Konstytucyjnego, Praca napisana pod kierunkiem prof. UW dr hab. R. Piotrowskiego w Instytucie Nauk o Państwie i Prawie, Warszawa 2019, s. 24.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Maciej Rosa
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
