Środki oddziaływania społecznego w prawie wykroczeń
DOI:
https://doi.org/10.61823/dpia.2023.4.485Słowa kluczowe:
wykroczenie, środki oddziaływania społecznego, odstąpienie od wymierzenia kary lub środka karnego, funkcja kompensacyjna, alternatywne formy reakcji za wykroczenieAbstrakt
System reakcji na wykroczenie wykazuje wiele swoistości na tle systemu reakcji prawnokarnej na przestępstwo, przestępstwo skarbowe i wykroczenie skarbowe. Ustawodawca oprócz takich tradycyjnych środków reakcji na wykroczenie jak kara czy środek karny przewiduje środki oddziaływania wychowawczego oraz środki oddziaływania społecznego. W opracowaniu analizie poddano jedną z tradycyjnych i charakterystycznych dla materialnego prawa wykroczeń instytucji, jak środki oddziaływania społecznego. Środki oddziaływania społecznego w zasadzie w niezmienionej postaci obowiązują od 50 lat. Skłania to do postawienia pytania, czy utrzymanie regulacji normatywnej kształtującej środki oddziaływania społecznego w obecnym kształcie jest w dalszym ciągu zasadne oraz dokonania oceny z punktu widzenia skuteczności zapobiegania i zwalczania wykroczeń, jak również oceny zgodności z podstawowymi zasadami gwarancyjnymi materialnego prawa wykroczeń. Na tym tle poddano analizie: charakter normatywny, funkcje, cele, przesłanki stosowania, katalog, treść poszczególnych środków oddziaływania społecznego, tryb i sposób ich wykonania.
Bibliografia
Bafia J., Egierska D., Śmietanka I., Kodeks wykroczeń. Komentarz, Warszawa 1980.
Bojarski M., Kodyfikacja prawa o wykroczeniach – problem zmian merytorycznych czy tylko techniczno-legislacyjnych, [w:] Aktualne problemy prawa karnego. Księga pamiątkowa z okazji Jubileuszu 70.
Urodzin Profesora Andrzeja J. Szwarca, red. Ł. Pohl, Poznań 2009.
Bojarski M., W sprawie społecznego niebezpieczeństwa wykroczeń, „Zagadnienia Wykroczeń” 1986, nr 3.
Bojarski M., Radecki W., Kodeks wykroczeń. Komentarz, Warszawa 2016.
Bojarski M., Płońska A., Świda Z., Podstawy materialnego i procesowego prawa o wykroczeniach, Wrocław 2012.
Bojarski M., Świda Z., Zarys polskiego prawa o wykroczeniach, Wrocław 1995.
Bojarski T., Polskie prawo wykroczeń. Zarys wykładu, Warszawa 2009.
Budyn-Kulik M., Dzieci gorszego kodeksu. Czyli parę uwag o lekceważeniu wykroczeń, [w:] Prawo wykroczeń w Polsce. Doświadczenia i perspektywy, red. J. Janikowski, J. Karaźniewicz, R. Krajewski, Bydgoszcz 2022.
Budyn-Kulik M., Wykroczenia – małe przestępstwa czyny o charakterze administracyjnym, [w:] Verba volant, scripta manent. Proces karny, prawo karne skarbowe i prawo wykroczeń po zmianach z lat 2015‑2016. Księga pamiątkowa poświęcona Profesor Monice Zbrojewskiej, red. T. Grzegorczyk, R. Olszewski, Warszawa 2017.
Gostyński Z., Prawo wykroczeń w zarysie, Katowice 1987.
Grudecki M., Kara nagany i środki oddziaływania społecznego oraz środki oddziaływania wychowawczego w prawie wykroczeń, „Prokuratura i Prawo” 2018, nr 7‑8.
Grzegorczyk T., Kodeks wykroczeń. Komentarz, Warszawa 2013.
Gubiński A., Prawo wykroczeń, Warszawa 1989.
Gubiński A., Odszkodowanie w Kodeksie wykroczeń, „Zagadnienia Wykroczeń” 1980, nr 1.
Jakubowska-Hara J., Grzywna w prawie wykroczeń. Model ustawowy i praktyka, Warszawa 2004.
Jakubowska-Hara J., Kilka uwag o obowiązku naprawienia szkody w prawie wykroczeń, [w:] Węzłowe problemy prawa karnego, kryminologii i polityki kryminalnej. Księga pamiątkowa ofiarowana
Profesorowi Andrzejowi Markowi, red. V. Konarska-Wrzosek, J. Lachowski, J. Wójciekiewicz, Warszawa 2010.
Jakubowska-Hara J., Kilka uwag w kwestii alternatywnych form reakcji na wykroczenia (w kontekście reformy prawa wykroczeń), [w:] Na styku prawa karnego i prawa o wykroczeniach. Zagadnienia materialnoprawne oraz procesowe. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Markowi Bojarskiemu, red. J. Sawicki, K. Łucarz, Wrocław 2016.
Jakubowska-Hara J., O potrzebie zmian w prawie wykroczeń, [w:] Państwo prawa i prawo karne. Księga Jubileuszowa Andrzeja Zolla, red. P. Kardas, T. Sroka, W. Wróbel, Warszawa 2012.
Kania A., Ogólne dyrektywy wymiaru kary za wykroczenia, „Nowa Kodyfikacja Prawa Karnego” 2016, t. 41.
Kodeks wykroczeń. Komentarz, red. P. Daniluk, Warszawa 2016.
Krajewski R., Środki oddziaływania wychowawczego w prawie wykroczeń, „Palestra” 2013, nr 7‑8.
Kurzępa B., Kodeks wykroczeń. Komentarz, Warszawa 2008.
Marek A., Marek-Ossowska A., Prawo wykroczeń (materialne i procesowe), Warszawa 2019.
Marek A., Polskie prawo wykroczeń, Warszawa 1987.
Michalska-Warias A., Piórkowska-Flieger J., Szwarczyk M., Bojarski T., Kodeks wykroczeń. Komentarz, Warszawa 2019.
Nowicka I., Wykroczenia będące czynami przepołowionymi w ujęciu prawnym i kryminologicznym, Szczytno 2010.
Nowicka I., Kupiński R., Stosowanie środków oddziaływania wychowawczego w sprawach o wykroczenia, „Prokuratura i Prawo” 2004, nr 7‑8.
Reforma prawa wykroczeń, t. 1, red. P. Daniluk, Warszawa 2019.
Sienkiewicz Z., Uwagi o systemie kar zasadniczych, „Zagadnienia Wykroczeń” 1988, nr 1.
Sitarz O., Kilka refleksji na temat likwidacji tzw. czynów przepołowionych, „Prokuratura i Prawo” 2006, nr 11.
Sitarz O., Materialne prawo wykroczeń. Część ogólna, Warszawa 2015.
Skupiński J., Model polskiego prawa o wykroczeniach, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1974.
Smereczański J., Środki oddziaływania pozakarnego, „Zagadnienia Karno-Administracyjne” 1969, nr 5.
Stefański R.A., Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 20 grudnia 1992 r., II KRN 65/92, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 1993, nr 2, poz. 40.
Szumski J., System środków penalnych w projekcie Kodeksu wykroczeń, „Archiwum Kryminologii” 1994, t. 20.
Szumski J., Środki alternatywne wobec kary za wykroczenia (w związku z projektem kodeksu wykroczeń), „Państwo i Prawo” 1992, z. 12.
Szumski J., Środki penalne w polskim prawie wykroczeń na tle doświadczeń i praktyki, Lublin 1995.
Wilk L., W sprawie autonomii materialnego prawa karnego skarbowego, „Państwo i Prawo” 2009, z. 8.
Włodkowski O., Środki oddziaływania wychowawczego w prawie wykroczeń (uwagi de lege lata i postulaty de lege ferenda), „Monitor Prawniczy” 2019, nr 14.
Włodkowski O., Zasady odpowiedzialności za wykroczenia (powszechne) a zasady odpowiedzialności za wykroczenia skarbowe, [w:] Prawo wykroczeń w Polsce. Doświadczenia i perspektywy, red. J. Janikowski, J. Karaźniewicz, R. Krajewski, Bydgoszcz 2022.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Olaf Włodkowski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
