Zakres obowiązków notariusza przy czynnościach mortis causa
DOI:
https://doi.org/10.61823/dpia.2023.2.437Słowa kluczowe:
dziedziczenie, testament, mortis causa, akt notarialny, wady oświadczenia woli, psychiatria sądowa, psychologia sądowa, opiniowanie sądowo-psychiatryczne, demencja, zaburzenia psychiczne, art. 945 kodeksu cywilnegoAbstrakt
Publikacja dotyczy rekonstrukcji obowiązków notariusza w zakresie czynności notarialnych na wypadek śmierci. Wskazano w niej obowiązki notariusza o charakterze formalnym, uwzględniając ich wpływ na ważność oświadczenia woli. Drugą warstwę stanowią szeroko rozumiane wady oświadczenia woli w ujęciu zarówno psychiatrycznym, jak i psychologicznym. W tym kontekście przywołane zostały publikacje z zakresu nauk medycznych, jak również opiniowania sądowo-psychiatrycznego. Dokonano także wnikliwej analizy orzeczeń sądowych, w tym zwłaszcza Sądu Najwyższego w zakresie prezentowanej problematyki.
Bibliografia
Bajerski M., Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z dnia 13 grudnia 2013 r., III CZ P 79/13 (OS P 2014, nr 10, poz. 91), „Przegląd Prawniczy Uniwersytetu Warszawskiego” 2016, R. XV, nr 1.
Benton S.A., Treating the high-functioning alcoholic, „Addiction Professional” 2009 March-April, 7(2).
Benton S.A., Understanding the High-Functioning Alcoholic: Professional Views and Personal Insights, Westport 2009.
Gałecki P., Eichstaedt K., Psychiatria sądowa, wyd. I, Warszawa 2022.
Grochowski M., [w:] Prawo o notariacie, red. K. Osajda, Warszawa 2019, art. 86.
Kodeks cywilny. Komentarz, red. serii K. Osajda, red. tomu W. Borysiak, wyd. 30, Warszawa 2022.
Grzegorczyk K., Nadużycie prawa przez testatora, „Rejent” 2017, nr 4.
Gutowski M., [w:] Kodeks cywilny, t. III, Komentarz. Art. 627‑1088, red. K. Mularski, wyd. 3, Warszawa 2022.
Hajdukiewicz D., Opiniowanie sądowo-psychiatryczne w sprawach cywilnych, Warszawa 2008.
Kodeks cywilny. Komentarz, red. M. Załucki, wyd. 3, Warszawa 2023.
Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. Z. Jara, wyd. 4, Warszawa 2022.
Kucia B., Forma testamentu w systemach common law, wyd. 1, Warszawa 2016.
Morawska K., Chodkiewicz J., Alkoholicy wysokofunkcjonujący – odrębny typ? Poszukiwanie wspólnych cech w istniejących typologiach alkoholizmu. High-functioning alcoholics – a separate type? The search for common features in current alcoholism typologies, „Psychiatria i Psychologia Kliniczna” 2019, nr 19(4), DOI: 10.15557/PiPK.2019.0045.
Notariat. Czynności notarialne, red. A.J. Szereda, Warszawa 2021.
Osajda K., Ustanowienie spadkobiercy w testamencie w systemach prawnych Common Law i Civil Law, wyd. 1, Warszawa 2009.
Pazdan M., [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. K. Pietrzykowski, t. 2, Warszawa 2018, Nb 5.
Stanik J.M., Psychologiczne problemy opiniodawstwa sądowego w sprawach o nieważność oświadczenia woli (art. 82 kc) i w sprawach testamentowych (art. 945 kc), [w:] Psychologiczne i interdyscyplinarne problemy w opiniodawstwie sądowym w sprawach cywilnych, red. J.M. Stanik, Katowice 2011.
Szymański A., Stan psychiczny strony czynności notarialnej. Rozważania o psychiatrii i psychologii w praktyce notarialnej (część II), „Krakowski Przegląd Notarialny” 2019, R. 4, nr 3.
Szymański A., Stan psychiczny strony czynności notarialnej. Rozważania o psychiatrii i psychologii w praktyce notarialnej (Suplement Covid‑19), „Krakowski Przegląd Notarialny” 2022, nr 1.
Uszkiewiczowa L., Ocena zdolności do czynności prawnych osób już nieżyjących dokonana na podstawie akt sprawy, „Psychiatria Polska” 1973, nr 5.
Uszkiewiczowa L., Opinia biegłego psychiatry w postępowaniu cywilnym, [w:] Opinia biegłego z zakresu psychiatrii, red. L. Uszkiewiczowa, Warszawa 1973.
Wierciński J., Brak świadomości lub swobody przy sporządzeniu testamentu, wyd. 2, Warszawa 2013.
Wierciński J., Uwagi o zamiarze testowania (animus testandi), „Przegląd Sądowy” 2012, nr 7‑8.
Wilk A., Wady oświadczenia woli – wybrane problemy praktyczne. Komentarz praktyczny z orzecznictwem. Kazusy, Warszawa 2018.
Wójcik S., Glosa do uchwały SN z 19.07.2001 r., III CZP 36/01, OSP 2002, nr 12, poz. 18.
Jagiełło D., Pieniacze sądowi i ich funkcjonowanie w praktyce wymiaru sprawiedliwości, https://wil.org.pl/wp-content/uploads/ Dariusz_Jagie%C5%82%C5%82o_Pieniacze-s%C4%85dowi-i-ichfunkcjonowanie-w-praktyce-wymiaru-sprawiedliwo%C5%9Bci.pdf.
Wawrzyniak K., Po drugiej stronie życia. Jak Polacy zabezpieczają się na wypadek śmierci, https://wiadomosci.onet.pl/kraj/po-drugiej-stronie-zycia-jak-polacy-zabezpieczaja-sie-na-wypadeksmierci/c387t7z.
Chełmiński J., Nieznośna lekkość bytu. Z życia na xanaxie wyrywa cię dopiero komornik, https://www.google.com/amp/s/warszawa.wyborcza.pl/warszawa/7,54420,28404720,nieznosna-lekkosc-bytuz-zycia-na-xanaxie-wyrywa-cie-dopiero.amp.
Grzęda-Łozicka K., Dane z aptek ujawniają fatalną kondycję psychiczną Polaków. Depresja już nie jest tabu, u 1/3 z nas pojawił się inny problem, https://portal.abczdrowie.pl/autor/katarzyna-grzeda-lozicka/6732620876331137/2.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Aleksander Szymański
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
