Wykorzystanie narzędzi elektronicznych w polskim procesie wyborczym – osiągnięcia i postulaty
DOI:
https://doi.org/10.61823/dpia.2025.1.538Słowa kluczowe:
wybory, WOW, Centralny Rejestr Wyborców, informatyzacjaAbstrakt
Celem artykułu jest analiza narzędzi elektronicznych wykorzystywanych w polskim procesie wyborczym oraz ustalenie, czy ich zastosowanie w wystarczającym stopniu wspiera przygotowanie i przeprowadzenie wyborów, przyczyniając się do gwarantowania ich uczciwości. Pierwszą część opracowania poświęcono zasadniczemu instrumentowi cyfryzacji polskiego procesu wyborczego, jakim jest system informatyczny „Wsparcie Organów Wyborczych” (WOW). W drugiej części szczególną uwagę poświęcono instytucji Centralnego Rejestru Wyborców wprowadzonego do polskiego prawa wyborczego na mocy ustawy z dnia 26 stycznia 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks wyborczy oraz niektórych innych ustaw. W pracy zaproponowano także inne rozwiązania z zakresu elektronicznej administracji, których wprowadzenie w przyszłości mogłoby przyczynić się do doskonalenia procedur z zakresu organizacji wyborów i wzmacniania idei e-demokracji. W artykule wykorzystano metodę formalnoprawną oraz dokonano przeglądu literatury przedmiotu.
Bibliografia
Bentkowski S., Prawne aspekty informatyzacji administracji na poziomie urzędu gminy, [w:] Wybrane aspekty informatyzacji w samorządach a zasada dobrej administracji, red. M. Sitek, P.B. Zientarski, Warszawa 2019.
Czaplicki K.W., Dauter B., Jaworski S.J., Kisielewicz A., Rymarz F., Kodeks wyborczy. Komentarz, Warszawa 2014.
Fundacja Batorego, Uwagi do projektu zgłoszone w ramach konsultacji ustawy o zmianie ustawy – Kodeks wyborczy oraz niektórych innych ustaw, https://www.batory.org.pl/oswiadczenie/uwagi_do_projektu_zgloszone_w_ramach_konsultacji_kodeks_wyborczy/ [dostęp: 24.06.2023].
Kusiak-Winter R., Kierunki i etapy rozwoju e-administracji publicznej, [w:] Ewolucja elektronicznej administracji publicznej, red. R. Kusiak-Winter, J. Korczak, Wrocław 2021.
Lewańska E., Sokołowska W., Stróżyna M., Projektowanie e-usług dla administracji publicznej w podejściu procesowym – studium przypadku, „Roczniki Kolegium Analiz Ekonomicznych” 2016, nr 42.
Michalak B., Zbieranek J., Administracja wyborcza w kryzysie. Analiza i rekomendacje na przyszłość, [w:] Co się stało 16 listopada 2014 r. Wybory samorządowe 2014, red. J. Flis, A. Frydrych, A. Gendźwiłł, B. Michalak, J. Rutkowski, A. Rychard, J. Zbieranek, Warszawa 2015.
Musiał-Karg M., The Use of Information and Communication Technologies in Electoral Procedures: Comments on Electronic Voting Security, „International Journal of Law and Political Sciences” 2017, vol. 11, nr 9.
Pyrzyńska A., O potrzebie wprowadzenia Centralnego Rejestru Wyborców do polskiego prawa wyborczego, [w:] Wolne i uczciwe wybory, red. M. Granat, Warszawa 2023.
Pyrzyńska A., Zadania nadzorcze Państwowej Komisji Wyborczej w polskim prawie wyborczym, Warszawa 2019.
Rakowska A., Rulka M., Centralny elektroniczny rejestr wyborców podstawą reform prawa wyborczego, Warszawa 2011.
Rybarczyk D., Skowrońska M., Komputerowy system wyborczy a prawo – od realizmu do poprawności, „Roczniki Kolegium Analiz Ekonomicznych SGH” 2016, nr 40.
Sitek M., Zientarski P.B., Słowo wstępne, [w:] Wybrane aspekty informatyzacji w samorządach a zasada dobrej administracji, red. M. Sitek, P.B. Zientarski, Warszawa 2019.
Składowski K., Tryb zgłaszania kandydatów w wyborach na urząd Prezydenta RP, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2020, nr 6.
Sobiesiak-Penszko P., Pazderski F., Przejrzystość lokalnych finansów wyborczych w Polsce. Jak zwiększyć zaufanie obywateli do polityki?, „Analizy i Opinie” 2016, nr 3.
Urbaniak K., Prawne i praktyczne aspekty obowiązku zbierania podpisów jako element prawa zgłaszania kandydata w wyborach prezydenckich. Uwagi de lege lata i de lege ferenda, „Studia Politologiczne” 2016, vol. 42.
Uziębło P., Postulaty Państwowej Komisji Wyborczej dotyczące pożądanego kierunku zmian kodeksu wyborczego, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2023, nr 2.
Uchwała nr 87/2019 PKW z dnia 12 sierpnia 2019 r. w sprawie warunków oraz sposobu pomocniczego wykorzystania techniki elektronicznej w wyborach do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych na dzień 13 października 2019 r., M.P. z 2019 r. poz. 785.
Uchwała nr 162/2020 PKW z dnia 8 czerwca 2020 r. w sprawie warunków oraz sposobu pomocniczego wykorzystania techniki elektronicznej w wyborach Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych na dzień 28 czerwca 2020 r., M.P. z 2020 r. poz. 522.
Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy, Dz.U. z 2022 r. poz. 1277.
Ustawa z dnia 11 stycznia 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych, Dz.U. 2018 r. poz. 130.
Ustawa z dnia 26 stycznia 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks wyborczy oraz niektórych innych ustaw, Dz.U. z 2023 r. poz. 497.
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 19 września 2011 r. w sprawie sprawozdania finansowego komitetu wyborczego, t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1566.
Zarządzenie nr 43/2016 Szefa KBW z dnia 19 października 2016 r. w sprawie szczegółowej organizacji wewnętrznej oraz właściwości rzeczowej jednostek organizacyjnych Krajowego Biura Wyborczego ze zm., www.kbw.gov.pl [dostęp: 23.06.2023].
Zarządzenie nr 14/2018 Szefa KBW z dnia 25 lipca 2018 r. w sprawie powołania Zespołu ds. systemu Wsparcie Organów Wyborczych (WOW) w Krajowym Biurze Wyborczym.
Informacja PKW z dnia 25 stycznia 2021 r. o realizacji przepisów Kodeksu wyborczego oraz propozycje ich zmiany, https://pkw.gov.pl/uploaded_files/1613491481_2‑1‑21-informacja.pdf [dostęp: 24.06.2023].
Komunikat w sprawie spotkania członków zespołu projektowego systemu informatycznego „Wsparcie Organów Wyborczych”, https://pkw.gov.pl/uploaded_files/1486463048_Komunikat_zespol_informatyki_-lutypdf.pdf [dostęp: 23.06.2023].
Uzasadnienie do rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks wyborczy oraz niektórych innych ustaw, druk sejmowy nr 2800, Sejm IX kadencji, https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/druk.xsp?nr=2800 [dostęp: 23.06.2023].
Pismo Rzecznika Praw Obywatelskich do Marszałka Senatu z dnia 9 lutego 2023 r., https://www.senat.gov.pl/prace/proces-legislacyjny-w-senacie/ustawy-uchwalone-przez-sejm/ustawy-uchwalone-przez-sejm/ustawa,1473.html [dostęp: 24.06.2023].
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Agata Pyrzyńska
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
