Problem fikcji czynnika ludzkiego w rozstrzygnięciach podejmowanych automatycznie na podstawie prawa administracyjnego
DOI:
https://doi.org/10.61823/dpia.2024.3.461Słowa kluczowe:
automatyzacja, automatyczne podejmowanie decyzji, system teleinformatycznyAbstrakt
Fikcja czynnika ludzkiego polega na wprowadzeniu w prawie administracyjnym rozwiązań wymagających automatyzacji rozstrzygnięć i pozorne pozostawienie kompetencji w tym zakresie nadal człowiekowi lub grupie ludzi. W tekście przedstawiono ten problem w kontekście rozwoju przepisów polskiego prawa administracyjnych związanego z automatyzacją podejmowania działań władczych. Z przeprowadzonych analiz wynika, że zjawisko fikcji czynnika ludzkiego nadal występuje w prawie, ale dotychczasowe próby wprowadzania w prawie kompetencji do automatycznych rozstrzygnięć są niejednolite i dokonywane według niejasnych kryteriów dopuszczenia takich rozstrzygnięć. Wynikiem analizy jest przedstawienie kierunkowych postulatów de lege ferenda.
Bibliografia
Bielewicz A., START zbyt dobrze wystartował, „Computerworld” 10.06.2002 r.
Byrski J., Zmiany wprowadzone ustawą z 21.2.2019 r. w związku ze stosowaniem ogólnego rozporządzenia o ochronie danych na rynku finansowym, „Monitor Prawniczy” 2019, nr 22, dod. specj.
Carnis L., The automated speed enforcement system in Great Britain: between a technical revolution and administrative continuity, „International Review of Administrative Science” 2007, vol. 73, nr 4.
Carnis L., The French Automated Speed Enforcement Programme: A Deterrent System at Work, „Australasian Road Safety Research, Policing and Education Conference” 2008.
Eyssartier C., Hamelin F., Professional and Community Acceptance of Automated Traffic Enforcement in France, Australian Transport Council. Australasian Road Safety Research, Policing and Education Conference, Canberra 2010.
Ferrier J., O naukowym administrowaniu, Warszawa 1974.
Geburczyk F., Automatyzacja załatwiania spraw w administracji samorządowej a gwarancje procesowe jednostek. Uwagi de lege ferenda w kontekście ogólnego rozporządzenia o ochronie danych (RODO), „Samorząd Terytorialny” 2021, nr 5.
Lipowicz I., Administracyjnoprawne zagadnienia informatyki, Katowice 1984.
Maciejewski M., Sibiga G., Automatyzacja w nakładania administracyjnych kar pieniężnych, [w:] Administracyjne kary pieniężne w demokratycznym państwie prawa, red. M. Błachucki, Warszawa 2015.
Piechocki A., Gorzkowska K., Problematyka stosowania prawa autorskiego do dzieł stworzonych przy udziale tzw. generatywnej sztucznej inteligencji, „Prawo Nowych Technologii” 2023, nr 1.
Roehl U.B.U., Understanding automated decision-making in the public sector: a classification of automated, administrative decision-making, [w:] Service Automation in the Public Sector: Concepts, Empirical Examples and Challenges, red. G. Juell-Skielse, I. Lindgren, M.Åkesson, Springer Nature 2022.
Rzymowski J., Definicja prawnicza sztucznej inteligencji na podstawie projektu rozporządzenia w sprawie sztucznej inteligencji, „Prawo Nowych Technologii” 2023, nr 1.
Sibiga G., Wiewiórowski W., Automatyzacja rozstrzygnięć i innych czynności w sprawach indywidualnych załatwianych przez organ administracji publicznej, [w:] Informatyzacja postępowania sądowego i administracji publicznej, red. J. Gołaczyński, Warszawa 2010.
Sibiga G., Wyłączenie zakazu zautomatyzowanego podejmowania decyzji w przepisach prawa polskiego w świetle wymagań ogólnego rozporządzenia o ochronie danych (RODO) – wybrane zagadnienia, „Monitor Prawniczy” 2022, nr 21, dod. specj.
Sibiga G., Zasada wykorzystania pism generowanych automatycznie do załatwienia indywidualnej sprawy administracyjnej (art. 14 §1b k.p.a). Podstawa prawna czy zasada kierunkowa dla automatycznego podejmowania decyzji?, „Monitor Prawniczy” 2023, nr 6, dod. specj.
Stegmüller M., Vollautomatische Verwaltungsakte – eine kritische Sicht auf die neuen § 24 I 3 und § 35 a VwVfG, „Neue Zeitschrift für Verwaltungsrecht” 2018, z. 6. Syska K., Prawa związane ze zautomatyzowanym podejmowaniem decyzji w RODO oraz Prawie bankowym i ustawie o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, „Monitor Prawniczy” 2019, nr 22, dod. specj.
Szewc T., Publicznoprawna ochrona informacji, Warszawa 2007.
Szymański A., Szymański J.M., AURAP-1 i algorytmizacja prawa, „Państwo i Prawo” 1976, nr 7.
Szymański J.M., Prace Polskiego Towarzystwa Cybernetycznego w zakresie płytkiej i głębokiej algorytmizacji prawa, [w:] Prawo i informatyka. Prawne problemy systemów informatycznych. Materiały konferencji, Warszawa 1978.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Grzegorz Sibiga
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
