Migracja i azyl w Republice Cypryjskiej na tle ustawy z 2000 r. o uchodźcach

Abstrakt

Po podziale Cypru (w 1974 r.) na zamieszkałą przez Cypryjczyków pochodzenia greckiego Republikę Cypryjską oraz północną część wyspy zdominowaną przez Cypryjczyków pochodzenia tureckiego, Republika Cypryjska przyjęła ok. 200 tys. uchodźców z północnej (tureckiej) części Cypru. Zaspokoili oni zapotrzebowanie na siłę roboczą, co stało się motywem dla prowadzenia w tym czasie restryktywnej polityki wobec emigrantów „z zewnątrz”. Rozwój gospodarczy Republiki Cypryjskiej na przełomie XX i XXI stulecia i będące jego następstwem zapotrzebowanie na nowych pracowników zbiegło się z nasileniem imigracji z kilku kierunków. Po złagodzeniu rygorów w udzielaniu pozwolenia na pracę i pobyt na terytorium Republiki wezbrała fala imigracji. Objęła mieszkańców republik kaukaskich i położonych na wybrzeżu czarnomorskim byłego ZSRR (w tym potomków greckiej diaspory z tych obszarów, przyjmowanych na Cyprze bez przeszkód z prawem ubiegania się o obywatelstwo), nadto – z objętych konfliktami państw Bliskiego Wschodu i Półwyspu Bałkańskiego, a także emigrantów z terytoriów Indii, Bangladeszu, Pakistanu i Filipin. Dla zróżnicowanej narodowościowo, kulturowo i religijnie zbiorowości imigrantów motywami przybycia na Cypr była chęć uzyskania lepiej płatnej pracy, a także – znalezienia się poza obszarami konfliktów. Imigranci zainteresowani byli nie tylko pozyskaniem pracy i zezwoleń na pobyt, ale perspektywicznie statusu uchodźcy, a następnie (lub: alternatywnie) prawa do azylu. Apogeum starań o azyl wystąpiło w 2007 r. Złożono wówczas 6,79 tys. wniosków. Republika Cypryjska jako państwo UE zmuszona była dostosować swą politykę imigracyjną i azylową do standardów unijnych. Ubiegający się o azyl uzyskiwali najpierw – przejściowo – ochronę prawną przez przyznanie im statusu uchodźcy (refugee status). Władze nie koncentrowały ubiegających się w obozach dla uchodźców; pozwalały też na podejmowanie pracy dla zdobycia środków utrzymania. Ustawa Nr 6 z 2000 r. uregulowała status uchodźcy w Republice Cypryjskiej (ustawę kilkakrotnie znowelizowano). Cypryjska Służba ds. Azylu została zobligowana do informowania imigrantów w zrozumiałym dla nich języku o warunkach ubiegania się o pobyt, pracę, status uchodźcy oraz o uzyskanie azylu. Przyznanie statusu uchodźcy oraz uzyskanie azylu warunkowały uprawdopodobnione okoliczności występujące w kraju pochodzenia: a) zagrożenie dla życia lub wolności osobistej, b) ryzyko poważnych prześladowań, c) groźba poddania torturom, nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu.