Charakter prawny i kontrola środków celowych otrzymywanych przez jednostki samorządu terytorialnego w sytuacjach kryzysowych
DOI:
https://doi.org/10.61823/dpia.2024.2.427Słowa kluczowe:
dochody budżetów jednostek samorządu terytorialnego, środki celowe, fundusze, celowe, fundusze kryzysowe BGK, sektor finansów publicznychAbstrakt
Sytuacje kryzysowe uzasadniają stosowanie nadzwyczajnych środków i instrumentów antykryzysowych. Regułę powyższą można było zaobserwować w okresach kryzysu pandemicznego oraz kryzysu uchodźczego, kiedy to polski ustawodawca w sposób szczególny uregulował relacje między organami państwowymi a organami jednostek samorządu terytorialnego, zarówno w sferze administracyjnej, jak też w sferze finansowej. Wprowadzony wówczas mechanizm przekazywania samorządom tzw. środków z funduszy celowych umiejscowionych w Banku Gospodarstwa Krajowego wywołał swoistą rewolucję w porządku prawnym regulującym gospodarkę budżetową samorządu terytorialnego. Podstawowym celem niniejszego artykułu jest ustalenie charakteru prawnego dochodów jednostek samorządu terytorialnego określanych przez ustawodawcę jako tzw. środki lub dofinansowania, niebędące subwencją lub dotacją, otrzymywanych przez te jednostki w okresach kryzysowych. Analiza została przeprowadzona na przykładzie środków przekazywanych polskim samorządom podczas kryzysu pandemicznego w 2020 r. (z Funduszu Przeciwdziałania COVID-19) oraz podczas kryzysu uchodźczego w 2022 r. (z Funduszu Pomocy). W analizie tej obok metody dogmatycznej, wykorzystana została metoda porównawczoprawna polegająca na porównaniu cech prawnych powyższych środków (dofinansowań) z cechami prawnymi dotacji celowej.
Bibliografia
Chojna-Duch E., Polskie prawo finansowe. Finanse publiczne, Warszawa 2002. Dziedziak B., Ostrowska A., Witalec W., Uchwała budżetowa jednostki samorządu terytorialnego, wyd. 3, Warszawa 2022.
Keynes J.M., The General Theory of Employment, Interest, and Money, ISN ETH Zurich, 1936, s. 53, https://www.files.ethz.ch/isn/125515/1366_keynestheoryofemployment.pdf.
Lachiewicz W., Kozłowska A., Olech M., Pietrzykowska D., Pochopień G., Rogowski Ł., Walczak P., Witalec W., Pomoc obywatelom Ukrainy. Zadania samorządu terytorialnego i ich finansowanie, Warszawa 2022.
Ostrowska A., System prawnofinansowy powiatów a decentralizacja finansów publicznych, Białystok 2006.
Owsiak S., Finanse publiczne. Teoria i praktyka, Warszawa 1997.
Robaczyński T., Gryska P., Dyscyplina finansów publicznych. Komentarz, Warszawa 2006.
Ustawa o finansach publicznych. Ustawa o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych, red. W. Misiąg, Warszawa 2019.
Walczak P., Fundusz Pomocy jako źródło finansowania lub dofinansowania realizacji zadań publicznych, [w:] W. Lachiewicz, A. Kozłowska, M. Olech, D. Pietrzykowska, G. Pochopień, Ł. Rogowski, P. Walczak, W. Witalec, Pomoc obywatelom Ukrainy. Zadania samorządu terytorialnego i ich finansowanie, Warszawa 2022.
Zieliński M., Wykładnia prawa. Zasady, reguły, wskazówki, Warszawa 2010.
Ziółkowska W., Finanse publiczne. Teoria i zastosowanie, Poznań 2000
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Anna Ostrowska
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
