Kontrola efektywności wydatkowania środków przez jednostki sektora finansów publicznych z perspektywy ustawy Prawo zamówień publicznych
Słowa kluczowe:
zasada efektywności, zamówienia publiczne, kontrolaAbstrakt
Ustawodawca w ustawie Prawo zamówień publicznych wprowadza nową zasadę do
systemu prawa polskiego, a mianowicie zasadę efektywności. Przedmiotem artykułu nie jest określenie
zakresu zasady efektywności, lecz spojrzenie na nią z perspektywy systemu kontroli. Autor,
analizując obowiązujące przepisy, wskazuje, że żaden z uprawnionych organów kontrolnych nie posiada
formalno-prawnych narzędzi do badania prawidłowości stosowania przez zamawiającego zasady
efektywności. Obowiązujący system prawny uprawnia do kontroli celowości, gospodarności
czy efektywności wydatkowania środków publicznych, jednakże jest to jedynie kontrola elementów
służących do określenia efektywności, niebędąca kontrolą efektywności.
Zdaniem autora konieczne jest wprowadzenie obowiązku po stronie zamawiającego identyfikacji
potrzeb zamawiającego, a następnie celów, które chce osiągnąć poprzez realizację zamówienia,
ich gradacji i powiązanie ich z analizą skutków finansowych, jakie pociąga za sobą ich osiągnięcie.
Tylko istnienie takiego obowiązku i powiązanie go z uprawnieniami kontrolnymi pozwoli na skuteczną
analizę prawidłowości działań zamawiającego.
Obecny stan prawny, pomimo wprowadzenia zasady efektywności jako naczelnej zamówień publicznych,
nie pozwala na skuteczną kontrolę jej stosowania.
Bibliografia
Banaszak B., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2009.
Budżet władz lokalnych, red. S. Owsiak, Warszawa 2002.
Bukłaha E., Sukces, skuteczność i efektywność w zarządzaniu projektami, „Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów/Szkoła Główna Handlowa” 2012, nr 113.
Gawrońska-Baran A., [w:] E. Wiktorowska, A. Wiktorowski, P. Wójcik, A. Gawrońska-Baran, Prawo zamówień publicznych. Komentarz aktualizowany, LEX/el. 2022, art. 601.
Górniak J., Ewaluacja jako instrument współczesnej polityki gospodarczej, [w:] Ewaluacja wobec wyzwań stojących przed sektorem finansów publicznych, red. A. Haber, M. Szałas, Warszawa 2009.
Kocowski T., Zorganizowanie uczestników procesu zamówień publicznych a efektywność wykorzystania środków publicznych, [w:] Zamówienia publiczne jako instrument sprawnego wykorzystania środków unijnych, red. E. Adamowicz, J. Sadowy, wyd. 2 rozszerzone, Gdańsk–Warszawa 2012.
Kopaliński W., Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych, Warszawa 1975.
Kowalczyk E., Nowe regulacje dotyczące kontroli, „Przetargi Publiczne” 2021, nr 1.
Kujawiński R., Nowe regulacje w kontroli zamówień publicznych, „Kontrola Państwowa” 2021, nr 5.
Lissowski O., Efektywność zamówień publicznych, „Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Wydziałowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach” 2013.
Miodek J., Ekspertyza na temat interpretacji pojęć: kryterium legalności, gospodarności, celowości i rzetelności, zawartych w art. 203 Konstytucji RP i w art. 5 ustawy o Najwyższej Izbie Kontroli, [w:] Specjalne posiedzenie Kolegium Najwyższej Izby Kontroli poświęcone kryterium kontroli Najwyższej Izby Kontroli w świetle Konstytucji RP i ustawy o NIK, Warszawa 2002.
Niezgódka-Medek M., Ekspertyza prawna interpretacji pojęć: kryterium legalności, gospodarności, celowości i rzetelności, zawartych w art. 203 Konstytucji RP i w art. 2 ust. 4 oraz art. 5 ustawy o Najwyższej Izby Kontroli, [w:] Specjalne posiedzenie Kolegium Najwyższej Izbie Kontroli poświęcone kryterium kontroli Najwyższej Izby Kontroli w świetle Konstytucji RP i ustawy o NIK, Warszawa 2002.
Pomorska A., Główne uwarunkowania procesu racjonalizacji wydatków, [w:] Uwarunkowania i bariery w procesie naprawy finansów publicznych, red. J. Głuchowski, A. Pomorska, J. Szołno-Koguc, Lublin 2007.
Pritchard R.D., Measuring and Improving Organizational Productivity: A Practical Guide, New York 1990.
Pyszka A., Istota efektywności. Definicje i wymiary, „Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach” 2015, nr 230.
Rozporządzenie Ministra Rozwoju z dnia 29 stycznia 2016 roku w sprawie warunków obniżania wartości korekt finansowych oraz wydatków poniesionych nieprawidłowo związanych z udzielaniem zamówień (Dz.U. z 2021 r. poz. 2179).
Rutkowska A., Teoretyczne aspekty efektywności – pojęcie I metody pomiaru, „Zarządzanie Finansami” 2013, nr 1(11), cz. 4.
Stachowiak M., [w:] W. Dzierżanowski, Ł. Jaźwiński, J. Jerzykowski, M. Kittel, Stachowiak M., Prawo zamówień publicznych. Komentarz, Warszawa 2021, art. 601.
Szewczuk A., Wartościowanie działalności samorządu terytorialnego, [w:] Dylematy i wyzwania finansów publicznych, red. T. Juja, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego” 2010, nr 141.
Ustawa z dnia 7 października 1992 roku o regionalnych izbach obrachunkowych (Dz.U. z 2022 r. poz. 1668).
Ustawa z dnia 23 grudnia 1994 roku o Najwyższej Izbie Kontroli, (Dz.U. z 2022 r. poz. 623 ze zm.).
Ustawa z dnia 9 czerwca 2006 roku o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym (Dz.U. z 2022 r. poz. 1900 ze zm.).
Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 roku o finansach publicznych (Dz.U. z 2022 r. poz. 1634 ze zm.).
Ustawa z dnia 11 lipca 2014 roku o zasadach realizacji programów w zakresie polityki spójności finansowanych w perspektywie finansowej 2014-2020 (Dz.U. z 2020 r. poz. 818 ze zm.).
Ustawa z dnia 11 września 2019 roku Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2022 r. poz. 1710 ze zm.).
Więcław-Bator L., Kontrola zamówień publicznych, „Przetargi Publiczne” 2021, nr 3.
Wyrok Trybunału z dnia 3 października 2000 r. w sprawie C-380/09 The Queen przeciwko H.M. Treasury, ex parte University of Cambridge, pkt 17.
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Prawa autorskie (c) 2023 Anna Wójtowicz-Dawid
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
