Zasada społeczeństwa obywatelskiego jako zasada naczelna konstytucji
Słowa kluczowe:
społeczeństwo obywatelskie, zasada społeczeństwa obywatelskiego, zasady naczelne, zasady konstytucji, Konstytucja Rzeczypospolitej PolskiejAbstrakt
W demokratycznym państwie prawnym zasady konstytucyjne można uznać za fundamenty partycypacji społecznej. Chodzi tu o zasady, które umożliwiają obywatelom artykułowanie swoich potrzeb i poglądów, wskazują władzom kierunki i sposoby rozstrzygnięć w danych sprawach, a tym samym mają bezpośredni wpływ na kształt partycypacji społecznej. Jedną z takich właśnie zasad jest zasada społeczeństwa obywatelskiego, która daje możliwość uczestnictwa społeczeństwa w podejmowaniu istotnych z punktu widzenia ogółu decyzji politycznych, ekonomicznych i społecznych. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie zasady społeczeństwa obywatelskiego w ujęciu normatywnym oraz ukazanie elementów konstrukcyjnych tejże zasady. Wprawdzie zasada społeczeństwa obywatelskiego nie została wyrażona expressis verbis w Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 r., jednak da się zasadę tę wyinterpretować z szeregu jej postanowień. Tak bardzo zróżnicowana podstawa konstytucyjna wynika niewątpliwie z szeroko rozwiniętych możliwości prawnych, z których jednostka może korzystać dla realizacji swojej podmiotowości. Dlatego też ze względu na dynamicznie zmieniające się okoliczności społeczno-gospodarcze i polityczne treść tej zasady powinna podlegać ciągłej interpretacji.
Bibliografia
Banaszak B., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, wyd. 2, Warszawa 2012
Banaszak B., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2009
Banaszak B., Aktywizm orzeczniczy Trybunału Konstytucyjnego, Przegląd Sejmowy, 2009, nr 4
Bisztyga A., Kilka uwag o zasadach naczelnych Konstytucji RP, [w:] Zasady naczelne Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 roku, red. A. Bałaban, P. Mijal, Szczecin 2011
Boć J., Komentarz do art. 12 Konstytucji, [w:] Konstytucje Rzeczypospolitej oraz komentarz do Konstytucji RP z 1997 roku, (red.) Boć J., Wrocław 1998
Bożyk M., Konstytucyjne podstawy partycypacji społecznej i formy jej realizacji w samorządzie terytorialnym, Przegląd Sejmowy, 2012, nr 5
Bożyk S.et el., Zasada społeczeństwa obywatelskiego, [w:] Prawo konstytucyjne, red. M. Grzybowski, Białystok 2008
Dąbrowski M., Zrzeszanie się obywateli UE w partiach politycznych w Polsce, Państwo i Prawo, 2006, z. 4
Feja-Paszkiewicz A., Zasada pomocniczości a samorząd terytorialny, Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy, 2008, nr 4
Garlicki L., Polskie prawo konstytucyjne – zarys wykładu, wyd. 13, Warszawa 2009
Garlicki L., Polskie prawo konstytucyjne,cz. 1, Warszawa 1997
Jabłoński M., Społeczeństwo obywatelskie – dylematy konstytucyjnoprawne, [w:] Prawna działalność instytucji społeczeństwa obywatelskiego, (red.) Blicharz J., Boć J., Wrocław 2009
Kamińska K., Zasady Konstytucji RP, Zeszyty Naukowe Szkoły Wyższej im. Pawła Włodkowica w Płocku, 2003, nr 26
Kruk M., Konstytucyjne zasady podstawowe – ich znaczenie prawne i katalog, [w:] Zasady podstawowe Polskiej Konstytucji, (red.) W. Sokolewicz, Warszawa 1998
Kuciński J., O Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 roku, Warszawa 2014,
Oniszczuk J., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, Kraków 2000,
Pułło A., O ustrojowej identyfikacji zasad konstytucyjnych, [w:] Księga pamiątkowa profesora Marcina Kudeja, (red.) Łabno A., Zwierzchowski E., Katowice 2009
Pułło A., Z problematyki zasad prawa: idee ogólne w prawie konstytucyjnym, Przegląd Sejmowy, 1996, nr 1,
Sarnecki P., Zakres i charakter regulacji konstytucyjnej w projekcie Konstytucji RP, [w:] Projekt Konstytucji RP w świetle badań nauki prawa konstytucyjnego, (red.) Działocha K., Pułło A. , Gdańsk 1998
Skrzydło W., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, wyd. 7, Warszawa 2013
Skrzydło W., Ustrój polityczny RP w świetle Konstytucji z 1997 r., Kraków 1998
Sokolewicz W., Komentarz do art. 12 Konstytucji, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. 5, (red.) Garlicki L., Warszawa 2007
Sokolewicz W., Komentarz do art. 58 Konstytucji, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. 4, red. L. Garlicki, Warszawa 2005
Studziński W., Wolność zgromadzeń i stowarzyszania się, [w:] Prawa i wolności I i II generacji, (red.) Florczak A., Bolechow B., Toruń 2006,
Śniecikowski W., Czy pomocniczość jest receptą na powstanie społeczeństwa obywatelskiego?, Samorząd Terytorialny, 1999, nr 1-2
Tuleja P., Konstytucjonalizacja zasad i instytucji ustrojowych, (red.) Sarnecki P., Warszawa 1997
Wojtczak D., Zasada społeczeństwa obywatelskiego w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, [w:] Prawa człowieka. Współczesne zjawiska, wyzwania, zagrożenia, t. 1, (red.) Kalisz A., Sosnowiec 2015
Zalasiński T. , W sprawie pojęcia konstytucyjnej zasady prawa, Państwo i Prawo, 2004, nr 8
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Prawa autorskie (c) 2019 Daniel Wojtczak
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
